De overdracht van de kinderbijslag van het federale niveau naar de gemeenschappen is in 2020 voltooid. De uitbetalingsinstellingen voor de kinderbijslag zijn dus officieel aan hun Brusselse avontuur begonnen. Om hen zo goed mogelijk te begeleiden, voerde Iriscare een eerste administratieve controle uit om na te gaan welke zaken nog een probleem zouden kunnen vormen.
De kinderbijslagfondsen werden in 2019 voorbereid op de overdracht naar het nieuwe Brusselse systeem, vooral aan de hand van omzendbrieven en instructies. 2020 was officieel het eerste jaar dat de Brusselse kinderbijslag toegekend werd. Dat jaar was ook toegespitst op het controleluik. “In 2019 moesten we ervoor zorgen dat de kinderbijslag op 1 januari 2020 overgeheveld kon worden. Het had toen weinig zin om de dossiers te controleren omdat de Brusselse fondsen nog federaal waren,” bevestigt Tatienne Lefebvre, verantwoordelijke van de dienst Gezinnen – Administratieve en financiële Controle bij Iriscare. “De voorbereiding van de fondsen liep door in 2020 omdat we de instructies moesten blijven opvolgen. Dit betekent dat we nieuwe omzendbrieven moesten opstellen of omzendbrieven moesten doorsturen die door een andere dienst opgesteld waren. Verder moesten we oude instructies aanpassen, erop toezien dat de verschillende fondsen ze begrepen en toepasten en de vragen van de fondsen beantwoorden.” In totaal zijn 24 omzendbrieven en dienstbrieven aan de fondsen bezorgd in 2020 (het internationale en financiële aspect inbegrepen).
Controles om de fondsen te ondersteunen
De belangrijkste opdracht van de dienst Gezinnen – Administratieve en financiële Controle is, zoals de naam al aangeeft, de instellingen controleren die de kinderbijslag uitbetalen. “Onze dienst bestaat uit twee luiken: financiële controle en administratieve controle. De financiële controle is tweevoudig. Ten eerste is het een controle op de betaalde kinderbijslag. In dit verband gaan we na of het fonds het geld dat het ontvangt om kinderbijslag te betalen, goed beheert. Ten tweede controleren we de administratiekosten, dat is het bedrag dat de fondsen elk jaar krijgen voor hun werking. De administratieve controle betreft het administratieve beheer van de kinderbijslagdossiers,” licht Tatienne Lefebvre toe. “In 2019 hebben we alleen financiële controles uitgevoerd omdat administratieve controles midden in de overhevelingsperiode geen nut hadden. In 2020 hebben we onze opdracht om de uitbetalingsinstellingen voor de Brusselse kinderbijslag administratief te controleren echter hervat, maar om ondersteuning te bieden.” Het was dus de bedoeling om via de dossiers concreet na te gaan of de overdracht goed is verlopen en of alles correct is toegepast. Het was ook een goed moment om te onderzoeken welke aspecten van de overdracht nog niet helemaal duidelijk waren. “We merkten bijvoorbeeld dat de fondsen bij de omschakeling heel goed konden bepalen of een gezin in de oude of de nieuwe kinderbijslagregeling viel,” zegt Tatienne Lefebvre. “Aan de andere kant zagen we iets meer problemen wat de sociale toeslagen betreft. Dit is een nieuw en zeer belangrijk aspect van de procedure van de Brusselse kinderbijslagregeling dat vrij ingewikkeld is. Deze maatregel werd begrepen, maar er werden meer opmerkingen over gemaakt. Wij brachten de fondsen hiervan op de hoogte en blijven waakzaam op dit punt in onze communicatie en bij toekomstige controles.”
De impact van COVID-19
Door de gezondheidsmaatregelen moest de dienst alle controles natuurlijk op afstand uitvoeren. “Normaal gezien gaan de controleurs naar de fondsen en raadplegen ze de dossiers ter plaatse. De controleurs moesten dus toegang krijgen tot de toepassingen van de fondsen,” legt Tatienne Lefebvre uit. “De fondsen waren heel hulpvaardig en er is uitstekend samengewerkt, zowel voor het financiële als het administratieve luik.”
Door de coronacrisis kreeg de dienst ook extra opdrachten bovenop zijn basisdoelstellingen. Vanaf april werden er nieuwe maatregelen genomen met betrekking tot de kinderbijslag in het kader van COVID-19. Zo werd het plafond van 240 uur voor studenten opgeschort, werd er een COVID-premie toegekend en werden de verjarings- en vervaltermijnen verlengd. “Het gaat bijvoorbeeld om de verjaringstermijnen voor de opening van een recht op kinderbijslag of om beroep in te stellen,” verduidelijkt Tatienne Lefebvre. “Voor vervaldata die tijdens de eerste lockdown vielen, konden de gebruikelijke termijnen verlengd worden.” Het was soms ook nodig om bepaalde procedures die niet meer in strikte zin van toepassing waren zo veel mogelijk aan te passen. Dit kan worden verklaard door de gevolgen van de crisis en de gezondheidsmaatregelen voor verschillende partners zoals scholen en opleidingscentra, maar ook de gemeenten. Zij kampten met vertragingen bij de inschrijvingen in de bevolkingsregisters omdat de controles aan huis moeilijk geworden zijn voor de wijkagenten. In die context heeft Iriscare onderzocht of de wetgeving toestond de procedures te versoepelen. “Iriscare hield rekening met deze moeilijkheden bij procedures waarvoor een specifieke termijn is vastgesteld, zoals een inschrijving in een bevolkingsregister,” verklaart Tatienne Lefebvre.
De gezondheidscrisis had echter geen impact op de financiering van de uitbetalingsinstellingen voor de Brusselse kinderbijslag. Iriscare blijft alles in het werk stellen om de kinderbijslagfondsen te begeleiden bij deze overheveling zodat de Brusselse gezinnen geen gevolgen ondervinden van de overdracht van de kinderbijslag van het federale niveau naar de gemeenschappen, noch van de coronacrisis.