De Brusselse instellingen werden zwaar getroffen door de gezondheidscrisis. Iriscare heeft zeer hard gewerkt om hen zo goed en zo snel mogelijk te ondersteunen en begeleiden. Dat deed de dienst niet alleen door beschermingsmiddelen te verdelen en vrijwilligers te zoeken, maar ook door snel omzendbrieven op te stellen en te versturen.

Vanaf het begin van de gezondheidscrisis was het cruciaal om snel te reageren en zo de Brusselse instellingen te ondersteunen, ongeacht of ze erkend en gesubsidieerd zijn door de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (Iriscare en de Diensten van het Verenigd College) of door de Franse Gemeenschapscommissie. Bij Iriscare werd een team opgericht met communicatiemedewerkers en leden van de dienst Instellingen voor Personen met een handicap en voor Ouderen. Zij stelden samen de eerste omzendbrieven over het coronavirus op, schreven de FAQ’s (veelgestelde vragen) en creëerden een speciale ruimte op de website van Iriscare waar professionals uit de sector al deze tools kunnen vinden. Sinds juli 2020 is de dienst Instellingen voor Personen met een handicap en voor Ouderen omzendbrieven blijven opstellen in voortdurend overleg met de sector om zo goed mogelijk te kunnen inspelen op de situatie op het terrein. De gezondheidsmaatregelen in de Brusselse instellingen werden het hele jaar door regelmatig aangepast aan de epidemiologische situatie en de beslissingen van de federale overheid. In totaal werden bijna zestig omzendbrieven over COVID-19 verstuurd naar de verschillende sectoren (rusthuizen, serviceresidenties, thuishulpdiensten, revalidatiecentra, centra voor personen met een handicap …).

Steunmaatregelen

Iriscare is zich bewust van de moeilijkheden die de Brusselse instellingen ondervinden en nam daarom verschillende initiatieven om hen te ondersteunen. Zo werd een cel samengesteld uit vrijwilligers van verschillende diensten van Iriscare opgericht die elke dag contact opneemt met de rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen om hun situatie van nabij op te volgen en hen zo nodig te ondersteunen. Met elke instelling werd een of twee keer per week contact opgenomen, afhankelijk van epidemiologische fase waarin ze zich bevond. In samenwerking met het Belgische Rode Kruis, de Fédération des maisons médicales en de vzw ABBET werd een aanbod aan psychosociale bijstand uitgewerkt om het personeel van deze instellingen te helpen het hoofd te bieden aan de impact van COVID-19. De bewoners konden ook worden bijgestaan door een eerstelijnspsycholoog, in persoon of via videoconferentie. Die ondersteuning gebeurde in samenwerking met de dienst voor geestelijke gezondheidszorg Rivage-den Zaet via het Dionysosproject. Daarnaast werd een platform van hulp- en ondersteuningsdiensten opgericht voor al wie stress, verwarring, angst of woede ondervond door deze moeilijke periode.

Het is cruciaal om continuïteit in de kwaliteit van de zorgverlening te waarborgen, vooral tijdens een epidemie. Voor Iriscare is het dus belangrijk de impact van de gezondheidscrisis op de stabiliteit van de centra en diensten die het erkent en financiert tot een minimum te beperken. In dat kader stuurde Iriscare al zijn instellingen in juni 2020 een mededeling over een reeks maatregelen. Het ging om versoepelingsmaatregelen (bijvoorbeeld de opschorting van de Kappa-controles in de rusthuizen en de facturatie zonder attest voor multidisciplinaire palliatieve-zorgteams), maar ook om financiële steunmaatregelen. Het Verenigd College heeft namelijk middelen vrijgemaakt om de Brusselse non-profitsector te helpen. Iriscare heeft die middelen verdeeld door een bijkomende (niet-terugkerende) facultatieve subsidie toe te kennen. Deze subsidie kon worden toegekend als compensatie voor de meerkosten die voortvloeiden uit de handhaving en aanpassing van de activiteit naar aanleiding van de COVID-19-pandemie (voor de periode van 1 maart 2020 tot en met 30 juni 2020). Ze diende met name om kosten voor de aankoop van materiaal (wegwerpartikelen, beschermingskledij …) te dekken, naast onvoorziene personeelskosten (uitzendkrachten …) en kosten voor uitzonderlijke prestaties (schoonmaak, ontsmetting …). Deze crisis trof in het bijzonder de rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen. Het Verenigd College nam dus maatregelen om het verlies aan financiering te compenseren en de bijkomende kosten op te vangen. Zo was er in een extra budget van 250 euro werd voorzien voor elk bezet bed tijdens het laatste kwartaal van 2019. Voor de andere sectoren voorzag het Verenigd College ook in een compensatie van 250 euro per bed of in de mogelijkheid om een facultatieve subsidie aan te vragen. Iriscare heeft deze beslissingen uitgevoerd. Verschillende Brusselse instellingen kregen in totaal meer dan 34 miljoen euro in het kader van het relanceplan en verschillende financiële steunmaatregelen. Iriscare lichtte de verdeling toe in een persbericht.

Twee oproepen voor vrijwilligers

Op 19 maart 2020 lanceerde Iriscare een oproep voor vrijwilligers, in samenwerking met de Diensten van het Verenigd College en de Franse Gemeenschapscommissie. “Die had als doel de instellingen te ondersteunen die als gevolg van de gezondheidscrisis onderbemand waren“, vertelt adjunct leidend ambtenaar van Iriscare, Anne Ottevaere. “Iriscare is heel blij dat hij zo veel burgers heeft kunnen verenigen rond deze essentiële missie.” Op 30 maart 2020 waren al 820 vrijwilligers ingeschreven op het platform van Iriscare. Naar aanleiding van de heropflakkerende epidemie deed Iriscare begin augustus etn tweede oproep voor vrijwilligers om de rust- en verzorgingstehuizen te ondersteunen. Vervolgens werd die uitgebreid naar de ziekenhuizen. Eind november waren 994 vrijwilligers ingeschreven. Zodra een aanvraag binnenkomt, ging Iriscare te werk als een soort uitzendkantoor: onze medewerkers leggen de aanvragen uit de sector naast de lijst met ingeschreven vrijwilligers om de juiste kandidaat te vinden voor de instelling. “Dit is een nieuwe taak voor Iriscare, maar ze is essentieel om de Brusselse instellingen zo goed mogelijk te ondersteunen”, klinkt het bij de leidend ambtenaar van Iriscare, Tania Dekens. Na deze tweede oproep voor vrijwilligers ontving Iriscare in 2020 45 aanvragen van rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen, ziekenhuizen en verblijfscentra voor personen met een handicap, zowel van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie als de Franse Gemeenschapscommissie. Zo stuurde Iriscare 124 vrijwilligers naar 33 instellingen. Naast deze pool van vrijwilligers zorgde de medische en paramedische cel van Iriscare voor de mobiele teams die hulp boden aan instellingen met onvoldoende en ziek zorgpersoneel.

Iriscare is op de hoogte van de werklast en problemen waarmee zijn instellingen dagelijks geconfronteerd worden. Het is dus erg belangrijk de Brusselse gezondheidswerkers de best mogelijke ondersteuning te bieden. Zij vormen immers de eerste lijn tijdens deze gezondheidscrisis. Iriscare zal zijn instellingen blijven begeleiden en ondersteunen in 2021, met name via de lancering van de eCat en de vaccinatieplanning.